Czy pozwalasz sobie na płacz?

Czy pozwalasz sobie na płacz?
Z tego artykułu dowiesz się:

Czy powinniśmy płakać?
Co się dzieje kiedy nie płaczemy?
Dlaczego nie płaczemy przy innych?
Jaka emocja zastępuje nam smutek?

Płacz to nie tylko słone łzy, spływające po policzkach. Płacz to w rzeczywistości, skomplikowana reakcja organizmu na odczuwany przez nas: ból, smutek, strach, żal, złość, a także pozytywne przeżycia wewnętrzne. My dziś odpowiemy sobie na kilka pytań dotyczących tak zwanych „łez smutku”.

Czy powinniśmy płakać?

Płaczemy, gdy tego potrzebujemy – zarówno fizycznie i psychicznie.
Łzy pozwalają nam na rozładowanie wewnętrznego stanu napięcia, na odreagowanie stresu, a także katharsis – wewnętrzne oczyszczenie. Płacz pozwala nam na odzyskanie emocjonalnej równowagi po trudnych lub silnych dla nas przeżyciach np. zwolnieniu z pracy, zmęczeniu, zgubieniu ulubionej broszki, zerwaniu z chłopakiem.

Dlaczego płacz pomaga nam się uspokoić?
Łzy zawierają duże ilości oksytocyny – hormonu, działającego jak naturalny środek znieczulający i uspokajający.
Dzięki niemu łzy sprawiają, że podczas płaczu ciało i umysł uspokaja się.

Dlaczego nie płaczemy przy innych?

Jest wiele powodów, dlaczego ludzie nie pozwalają sobie na płacz. Oto kilka z nich:

• W Polsce jesteśmy wychowywani z oczekiwaniami wobec danej płci. Widać to zwłaszcza w sposobie wychowania dzieci powojennych:
  -dziewczynka ma być skromna, pracowita, dbać o dom i mężczyznę, wolno jej płakać, ale nie wolno być niezależną,
  -chłopiec ma być dzielny, zaradny, silny i męski, może być niezależny, ale nie może płakać,
• Niektórzy rodzice wspominają, że kiedy sami byli mali, często nie pozwalano im płakać i okazywać trudnych emocji. Kazano być silnym, twardym i posłusznym, a płacz utożsamiany był raczej z oznaką słabości i krnąbrności.
  Następnie przekazali to przekonanie swoim dzieciom.
• Dawniej kiedy dziecko płakało, było to uznawane za brak wystarczających umiejętności rodzicielskich. Uważano, że szczęśliwe dzieci, dobrych rodziców nie płaczą. Dzieci miały poczucie, że nie nie wolno uzewnętrzniać swoich uczuć.

Raz zdobytych przekonań niełatwo się pozbyć. Dlatego w Polsce pomimo coraz większej wiedzy psychologicznej, wciąż stosuje się te same metody wychowawcze, w których smutek i płacz są symbolem porażki, zarówno dziecka jak i rodzica.

Jaka emocja zastępuje nam smutek?

Jeżeli nie możemy spokojnie płakać, ponieważ czujemy się oceniani, to wcale nie znaczy, że nasze emocje grzecznie w nas siedzą i czekają, aż wrócimy do domu. Często osoby, które nie mogą pozwolić sobie na wyrażanie emocji, tworzą reakcje zastępcze, które pozwalają rozładować ich napięcie. W takich sytuacjach bardzo często smutek jest zastępowany złością.

Sama znam przykłady tego zachowania z mojego życia:
Pewnego dnia otrzymałam jedynkę z testu, na który się długo uczyłam. Czułam ogromny ból i smutek. Jednak byłam w szkole, wśród rówieśników, nauczycielki, kolegów. Chciałam się rozpłakać, ale nie potrafiłam, za to zaczęłam być agresywna. Na każde pytanie: „Co dostałaś?” – odpowiadałam niemiłymi słowami.

Co powiedzieć osobie, która płacze?

Bardzo często nasi bliscy mówią do nas kiedy płaczemy: „Nie płacz, nic się nie stało”, „Płacz, nic Ci nie da. Uspokój się”
Zapewne wiesz, że to nie pomaga Ci w twojej sytuacji. Ludzie nie są świadomi, że, używając takich słów, chcą pomóc tak naprawdę sobie, bo boją się cudzych łez.

Ludzie nie wiedzą, jak zachować się kiedy ktoś płacze, bo nikt ich nigdy tego nie nauczył. (Tak, jak przyjmowania komplementów.) Kiedy ktoś się przed nami płacze, to jesteśmy przerażani, czujemy się winni i uciekamy. Nie wiemy, co zrobić i nasza bezradność jest dla nas nie do zniesienia.

Zdradzę Ci tajemnicę:
Większość z nas, gdy płacze, nie oczekuje rozwiązania naszego problemu. Potrzebujemy, by ktoś przy nas był, by pozwolił nam wypłakać się w bezpiecznych warunkach.  Chcemy czuć, że możemy płakać, że nasze łzy nie zostaną odebrane jako coś niewłaściwego.

Zamiast: „Uspokój się, przecież nic się nie stało!”; „Przestań płakać! Zachowujesz się, jak dziecko”.,
Powiedz: „Płaczesz, bo […] jesteś zestresowana?”; „Widzę, że jest Ci trudno…”; „Jestem przy Tobie”.

Takie słowa pomagają nam unieść to, co przeżywamy, wrócić do stanu równowagi emocjonalnej. Przebywanie z kimś w trudnych dla niego sytuacjach, buduje więzi, dzięki którym czujemy się ważni, zauważeni i bezpieczni.

Jeśli zrozumiemy, że płacz przynosi ulgę, pozwala osiągnąć równowagę, działa uspokajająco i przeciwbólowo – zrozumiemy też, że jest potrzebny i pomocny. Że jest naszym sprzymierzeńcem.

Od autorki:

Ja sama przez pół życia bałam się płakać. W moim domu często powtarzano słowa:
„Po co płaczesz? To nic nie zmieni.” „Weź się w garść.” „Nie ma o co płakać.”

Czułam, że nie powinnam pokazywać swoich emocji. Kiedy w końcu udało mi się wyjść z  tej pułapki myślenia i pozwalałam sobie coraz częściej na płacz zrozumiałam, że mogę, że to nikogo nie krzywdzi. Mogę płakać przy rodzinie, znajomych, chłopaku. Część z nich mnie przytuli, część nic nie powie. Może i znajdzie się osoba, która powie: Po co ci płacz? Ale ja już wiem, że płacz mnie wyciszy, zdejmie ze mnie ciężar, pozwoli na powrót do równowagi. Jest mi potrzebny. Kocham go. Uważam, że warto popłakać od czasu do czasu.

Mam do Ciebie prośbę: Pozwól sobie płakać i daj płakać innym. Nie czuj się zobowiązana do bycia zawsze silną i pewną siebie. Jesteśmy tylko ludźmi, którzy mają prawo mieć gorszy dzień i potrzebę rozładowania swoich emocji.